Hollanda’ya yeni taşındıysanız veya bir süredir burada yaşayan bir Türk vatandaşıysanız, gelir vergisi beyanı (aangifte) konusunda kafanızda birçok soru olması normal. Bu rehberde, Hollanda’da vergi beyanı yaparken dikkat etmeniz gereken noktaları ve özellikle Türkiye’den gelen kişilerin merak ettiği konuları, samimi ama detaylı bir şekilde ele alıyoruz. Resmi kaynaklara dayanan güvenilir bilgilerle, aklınızdaki soruları tek tek yanıtlayacağız.
Hollanda’da vergi beyanı yaparken öncelikle belirli takvim ve kurallara dikkat etmelisiniz. Her yıl için gelir vergisi beyanı genellikle 1 Mart’ta başlar ve en geç 1 Mayıs tarihine kadar önceki yılın beyanı gönderilmelidir . Örneğin, 2024 yılı gelirlerinizi beyan etmeniz için son tarih 1 Mayıs 2025’tir. Eğer bu tarihe kadar yetişemeyecekseniz, 1 Mayıs’tan önce başvurarak 1 Eylül’e kadar uzatma alabilirsiniz . Mümkünse son günü beklemeden işlemlerinizi tamamlamanız iyi olur.
Vergi beyanına başlamadan önce gerekli tüm belgeleri ve bilgileri hazır edin. Örneğin:
• Gelir belgeleri: İşvereninizin yıl sonunda verdiği yıllık gelir özeti (jaaropgaaf) veya maaş bordroları, işsizlik/özürlü maaşı gibi ödenek dökümleri.
• Banka ve tasarruf hesap özetleri: Banka hesaplarınızın yıl sonu bakiyelerini gösteren belgeler (Hollanda’daki ve varsa Türkiye’deki hesaplar dahil).
• Yatırım ve kripto dökümleri: Hisse senedi portföyü yıl sonu ekstreniz, kripto para borsalarındaki hesap özetleriniz .
• Konut ve ipotek belgeleri: Eğer ev sahibiyseniz, belediyeden gelen WOZ değeri (1 Ocak tarihli evinizin vergi değeri) ve ipotek yıl raporu.
• Özel durumlar ve indirimler: Eğitim masrafları, belirli bağış makbuzları, ödenen nafaka, yüksek sağlık giderleri gibi vergi indirimine tabi olabilecek harcamaların kayıtları.
Beyan sistemine (DigiD ile giriş yaparak Mijn Belastingdienst üzerinden) girdiğinizde, bir kısım bilgiler zaten önceden doldurulmuş olarak gelecektir (maaş, banka faizi gibi). Ancak bunların eksiksiz ve doğru olduğundan emin olmanız gerekir. Önceden doldurulan verileri mutlaka kontrol edin ve eksik veya hatalıysa düzeltin. Örneğin iş değiştirdiyseniz birden fazla jaaropgaaf olabilir; sistemde hepsi yer almayabilir, bunları sizin eklemeniz gerekebilir.
Eğer vergi dairesinden bir mektup (aangiftebrief) aldıysanız, beyanname vermeniz zorunludur. Hiç vergi ödemeyecek olsanız veya iade alacak olsanız bile bu mektuba istinaden beyan yapmanız gerekiyor . (Bu mektuplar genelde ocak-şubat aylarında gelir.) Mektup almadıysanız, kural olarak ancak ödenecek vergi 56 Euro’yu aşıyorsa beyanname zorunlu oluyor . Yine de, mecbur olmasanız bile beyanname doldurmak çoğu zaman faydalıdır – belki de iade alabileceğinizi görebilirsiniz.
Çift olarak beyanname: Eğer evliyseniz veya kayıtlı partneriniz varsa (fiscal partner), birlikte beyanname verebilirsiniz. Bu durumda bazı gelir ve indirim kalemlerini aranızda en avantajlı olacak şekilde paylaşma imkânınız var. Örneğin, belirli kesintileri daha yüksek gelirli olan eşe yansıtmak vergi iadesini maksimize edebilir. Beyanname sırasında sistem “vergi ortakları arasında dağılım” ekranı sunar; burada gelir, varlık ve indirimleri en optimal şekilde paylaştırabilirsiniz . Bu hesabı birkaç farklı senaryoda deneyip, toplamda en çok iade/az vergi çıkan seçeneği onaylamanız mümkün.
Son olarak, sonuç kontrolü yapmayı unutmayın. Beyannameyi doldurup bitirdiğinizde, önceki yılın beyanıyla kıyaslamak iyi bir fikirdir. Eğer bu yıl beklenmedik şekilde çok daha az iade ya da daha fazla ödeme çıkıyorsa, bunun mantıklı bir sebebi olup olmadığını kontrol edin. Durumunuz aynı kaldıysa, genellikle benzer bir vergi sonucu çıkması beklenir; büyük bir fark varsa belki bir yeri yanlış girdiniz demektir .
Hollanda’da vergi beyanı yapmak, özellikle maaşlı çalışanlar için, sistemin kullanım kolaylığı sayesinde çoğunlukla kendi başına halledilebilir. Vergi dairesinin online beyan arayüzü (sadece Hollandaca olsa da) oldukça yönlendiricidir ve birçok bilgiyi otomatik doldurur.
Öte yandan, özel veya karmaşık bir durumunuz varsa bir uzmanla çalışmak iyi bir fikir olabilir. Hollanda vergi sistemi bazı durumlarda oldukça karmaşıktır. Özellikle aşağıdaki durumlar sizin için geçerliyse uzman yardımı almak işinizi kolaylaştırabilir:
• İlk kez beyanname (M-form) doldurmak: Yıl içinde Türkiye’den Hollanda’ya taşındığınız yıl vereceğiniz M-beyanname (“Migratie” formu) normalden karmaşıktır ve sadece Hollandaca olarak mevcut. Bu form, yılın bir kısmını yurt dışında, bir kısmını Hollanda’da geçirdiğiniz için gelir ve kesintilerin iki döneme ayrılmasını içerir. Bu ilk beyanı bir danışmanla yapmak sonraki yıllar için size yol gösterebilir.
• Birden fazla gelir veya iş: Örneğin hem maaşlı çalışıp hem serbest meslek geliri elde ediyorsanız, ya da birden fazla işverenden geliriniz varsa.
• Ev satın alma veya satma: İlk kez ev aldıysanız, ipotek faiz indirimi gibi avantajları doğru hesaplamak önemlidir. Bir ev alım satımı beyannameye ekstra bölümler ekler.
• Boşanma, ortaklığın bitmesi: Eşinizden ayrıldıysanız o yılki vergi hesaplamalarında özel paylaşım kuralları olur.
• Yurtdışı varlık ve gelirler: (Aşağıda detaylı ele alıyoruz.) Türkiye’de gelir veya ciddi varlık sahibiyseniz, çifte vergilendirme anlaşmalarını ve beyan yöntemlerini anlamak gerekebilir.
• Kendi işinizi kurma: Kendi şirketiniz varsa veya serbest meslek sahibiyseniz (ondernemer statusü), beyanname çok daha detaylı olacaktır.
Eğer kendi başınıza yaparken zorlanırsanız veya emin olamazsanız, yardım istemekten çekinmeyin. Bu yardım profesyonel bir vergı danışmanı olabileceği gibi, yukarıda bahsettiğimiz gönüllü danışmanlıklar da olabilir. Önemli bir uyarı: yardım için birine başvurduğunuzda kesinlikle DigiD şifrenizi paylaşmayın – bu sizin kişisel kimliğinizdir. Danışman, ya sizin yanınızda yönlendirme yapmalı ya da resmi olarak sizin adınıza beyanname gönderebilmesi için bir yetkilendirme (machtiging) kullanmalıdır. Vergi dairesi, dileyen mükelleflere vergi memurlarıyla yüz yüze veya telefon randevusu imkânı da sunuyor; özellikle göç yılı beyanı (M-form) için vergi dairesinden bir memurla görüşme ayarlayabilirsiniz .
Hollanda’ya yeni taşındığınız yıl vereceğiniz ilk gelir vergisi beyannamesi, özel bir form ile yapılır. Bu formun adı M-Formu (Migratie Formu) olarak geçer. M formu, yılın bir kısmında Hollanda’da yaşamadığınız (yıl içinde göç ettiğiniz veya yurt dışına çıktığınız) durumlar için kullanılan beyannamedir . Dolayısıyla Türkiye’den örneğin 2024 yılı içinde Hollanda’ya taşındıysanız, 2024 için vergi beyanınızı M-formu ile yapmanız gerekir.
M-formu nasıl temin edilir ve doldurulur? 2020’den itibaren M-beyannameyi internet üzerinden doldurmak mümkün hale geldi . DigiD’niz ile Mijn Belastingdienst sistemine girip “Belastingaangifte voor belastingplichtigen die een deel van het jaar buiten Nederland woonden” şeklindeki seçeneği işaretleyerek çevrimiçi olarak M-formunu doldurabilirsiniz . Bu online sistem de Hollandaca olduğundan, dil engeli yaşayanlar için zorlu olabilir. İsterseniz, vergi dairesinden kağıt M-formu talep edip elle doldurmak da bir seçenektir . Kağıt form yalnızca Hollandaca mevcut ancak yanında açıklama kitapçığı bulunur. Mektupla başvurduğunuzda Belastingdienst size formu postalıyor . (Genelde Hollanda’daki adresinize 1-2 hafta içinde gelir.)
İlk kez beyanname vereceğiniz için, öncelikle DigiD (Hollanda dijital kimlik şifresi) edinmiş olmalısınız. Henüz almadıysanız, Hollanda’da ikamet kaydınız (BRP) yapıldıktan sonra DigiD’ye başvurabilirsiniz. DigiD aldıktan sonra M-formunuzu dijital olarak göndermek en hızlısı olacaktır.
M-formunda, yılın Hollanda’da ikamet etmediğiniz dönemine ait gelir ve kazançlarınızı da bildirmeniz gerekecek. Örneğin 2024 yılının Ocak-Haziran döneminde Türkiye’de çalıştıysanız o dönemki maaşınızı TL olarak değil, Euro karşılığı olarak beyan etmelisiniz (bkz. Soru 8). M-formu, yılı iki kısma bölmenizi ister: yılın yurtdışında yaşadığınız kısmı ve Hollanda’da yaşadığınız kısmı. Her iki dönem için gelirleri ayrı ayrı girmek gerekir. Bu form sayesinde vergi dairesi, yılın Hollanda’da ikamet ettiğiniz kısmına dair verginizi hesaplar. Yılın Türkiye’de yaşadığınız kısmı için genellikle Hollanda’da vergi ödemezsiniz, ancak bilgilerini vermeniz toplam gelirinizin ileride bazı indirimlerde kullanılabilmesi içindir (örneğin gelirinizin yüksek olması bazı indirimleri kısıtlayabilir).
Örnek: Diyelim ki 2024 yılında 1 Temmuz’da Hollanda’ya taşındınız. Ocak-Haziran 2024 arası Türkiye’de 120.000 TL gelir elde ettiniz, Temmuz-Aralık arası Hollanda’da 30.000 € brüt maaş kazandınız. M-formunda Türkiye’deki dönemi ve geliri bir bölümde, Hollanda’daki dönemi ayrı bölümde beyan edeceksiniz. Türkiye gelirinizi o yılın ortalama kurundan Avro’ya çevirerek (örneğin 120.000 TL ≈ 6.000 € gibi) ilgili alana yazmalısınız. Hollanda maaşınız zaten yıl içinde vergilendiği için (stopaj yoluyla), beyan sonucunda muhtemelen bir miktar iade alırsınız veya az bir ek ödeme çıkar.
Eğer Hollanda’ya gelişiniz çok yakın zamanda (örneğin Aralık ayında) olduysa ve o yıl hiç geliriniz olmadıysa bile M-formu vermeniz gerekip gerekmediğiyle ilgili size genelde bilgi gelir. BRP kayıt adresinize, taşındığınız yılın bitiminden sonra Belastingdienst bir M-form davet mektubu gönderebilir . Böyle bir mektup gelmese de, yıl içinde Hollanda’da çalışmaya başladıysanız beyanname vermek çoğu durumda iyi bir fikirdir.
Not: M-formunuz işlendikten sonra, sonraki yıllarda (tam yıl Hollanda’da yaşadığınızda) artık normal yıllık beyannameye geçeceksiniz. İlk beyan biraz zahmetli gelse de sonraki süreçler daha rutin olacaktır.
Vergi beyanını zamanında yapmamak Hollanda’da çeşitli sonuçlar doğurabilir, bu nedenle son teslim tarihine uyamadığınız durumlarda atılacak adımları bilmek önemlidir. Eğer 1 Mayıs son tarihini kaçırdıysanız ve önceden uzatma da almadıysanız, süreç şu şekilde ilerler:
• Hatırlatma mektubu (herinnering): İlk olarak Belastingdienst size bir hatırlatma gönderir . Bu hatırlamada, belli bir ek süre içinde (genellikle birkaç hafta) halen beyan yapmanız istenir . Diyelim ki unuttunuz ve 1 Mayıs’ı geçirdiniz; Mayıs ortasında bir hatırlatma alabilirsiniz ve onda belirtilen yeni tarihe kadar beyan verirseniz sorun büyümez. Ancak bu aşamada uzatma talep etme hakkınızı yitirmiş olursunuz, çünkü uzatma başvurusu için son tarih geçmiştir .
• İhtar (aanmaning): Eğer hatırlatma sonrasında da beyanname vermezseniz, bu kez resmî bir ihtarname alırsınız . Aanmaning mektubu, genellikle 10 işgünü içinde beyanı teslim etmenizi şart koşar . Bu ihtar çok ciddiye alınmalıdır; aksi halde ceza devreye girecektir.
• Para cezası (verzuimboete): İhtarın verdiği süre içinde de beyanname göndermezseniz, vergi dairesi idari para cezası keser. İlk gecikmede ceza genellikle €469 düzeyindedir . Eğer daha önce de geç kalmışlığınız varsa ceza katlanarak artabilir – tekrar eden durumlarda ceza €6.709’a kadar çıkabilir . Bu ceza, geç beyan cezasıdır ve ödenmesi zorunludur.
• Re’sen tahakkuk: Beyanname hiç göndermezseniz, Belastingdienst sizin adınıza gelirinize dair bir tahmini değerlendirme (schatting) yapar ve bunu zorunlu vergi tahakkuku (navorderingsaanslag) olarak size yollar . Yani siz bildirmeseniz bile, ellerindeki bilgilerden (maaş, banka vs.) yola çıkarak bir gelir tahminiyle vergi hesaplayıp borç çıkarırlar. Bu durumda da yine gecikme cezası bu tutara eklenir .
Beyannameyi geç vermenin yanı sıra, hiç vermemek veya yanlış vermek durumlarında da cezalar olabilir. Eğer kasten beyanname vermekten kaçınırsanız veya bilerek gelir/varlık gizlerseniz, bu daha ağır bir ihlal sayılır. Vergi dairesi bunu tespit ederse vergi ziyaı cezası (vergrijpboete) uygulayabilir . Vergrijpboete, eksik ödenen verginin genellikle %50’si oranında bir ceza olarak kesilir; eğer çok ağır bir kasıt veya tekrarlı sahtekârlık varsa bu oran %100’e, hatta bazı durumlarda (örneğin yurt dışı varlık gizleme) Box 3 gelirleri için %300’e kadar çıkabilir . Örneğin, vergi beyannamesinde bilerek 10.000 €’luk geliri gizlediyseniz ve bunun 4.000 € ek vergi yükü varsa, vergi dairesi size 4.000 € vergiyi tahsil edip ayrıca 2.000 € ceza kesebilir (%50). Durum çok ciddi ise bu ceza 4.000 €’ya kadar (%100) çıkabilir. Bu cezalar, vergi kaçakçılığını önlemek içindir ve caydırıcılığı oldukça yüksektir.
Özetle: Zamanında beyanname vermek en iyisidir. Aksi halde önce uyarılar alırsınız, sonra para cezaları ve gerekirse re’sen tahakkuk devreye girer. Eğer geciktiyseniz, en kısa sürede beyanınızı yapmaya çalışın. Ceza mektubu geldiyse belirtilen süre içinde hemen işlemi tamamlayın. Unutmayın, gecikme cezası kesilse bile beyanınızı vermeniz gerekiyor; ceza ödemek, beyan göndermeme hakkı tanımaz. Ayrıca beyan vermeme durumunun devamında, vergi dairesi bazı haklarınızı askıya alabilir: Örneğin, vergi iadesi alacağınız varsa bunu bekletebilir veya varsa aldığınız çocuk yardımı, kira yardımı gibi yardımları durdurabilir .
Zor bir durumda kaldıysanız (örneğin sağlık sorunu nedeniyle beyan veremediyseniz), cezaya itiraz etme veya mazeret bildirme imkanınız da var. Ancak bunlar genelde istisnai durumlardır. Mümkün mertebe her yıl beyanı zamanında (veya uzatma alarak) yapmak en güvenlisidir.
Hollanda gelir vergisi sistemi, gelir ve kazançlarınızı üç ayrı kategoriye (kutuya) ayırır. Bunlar Box 1, Box 2 ve Box 3 olarak adlandırılır ve her biri farklı tür gelirleri kapsar :
• Box 1 (Çalışma ve Ev): Bu kutu, çalışma gelirleri ve kendi oturduğunuz evle ilgili gelir/giderleri kapsar . Maaş geliriniz, serbest meslek kazancınız, emekli maaşı veya sosyal yardım ödeneği gibi gelirler bu gruptadır. Ayrıca eğer ev sahibiyseniz, evinizin yıllık belirlenecek değeri (eigenwoningforfait) gelirmiş gibi sayılıp bu kutuya eklenirken, ipotek faiziniz de buradan düşülür. Box 1 geliri artan oranlı vergi dilimlerine göre vergilendirilir. 2025 itibarıyla bu oranlar ilk ~€73.000 için %37 civarı, üstü için %49.5 civarıdır (her yıl küçük değişiklikler olabiliyor). Örneğin, yıllık €50.000 brüt maaşınız varsa, bunun büyük bölümü %37 oranında vergilenir (işveren yıl içinde zaten maaşınızdan bu vergiyi kesip öder). Box 1 en geniş kapsamlı kutudur ve aktif gelirleriniz burada toplanır.
• Box 2 (Önemli Paylar): Eğer bir şirkette %5’ten fazla hisse sahibiyseniz (örneğin kendi kurduğunuz bir BV şirketi veya aile şirketiniz), buradan elde ettiğiniz gelirler (kar payı temettüler veya hisse satış kazancı) Box 2’ye girer . Buna “aanmerkelijk belang” (önemli katılım) denir. Box 2 gelirleri 2024 yılında %26,9 oranında vergilendirilir (hükümet politikalarına göre bu oran değişebilir; bir ara %25 idi). Yani diyelim Türkiye’de bir anonim şirkette %50 ortağınız ve 2024’te bu şirketten 10.000 € kar payı aldınız, bunu Box 2 geliri olarak beyan etmeniz ve yaklaşık 2.690 € vergi hesaplanması gerekir. Eğer hiçbir şirkette %5 veya üzeri payınız yoksa, Box 2 sizin için boş kalır.
• Box 3 (Tasarruflar ve Yatırımlar): Bu kutu sizin servetiniz üzerinden vergi alır, yani bir anlamda “varlık vergisi” diyebiliriz . Banka hesaplarındaki birikimler, hisse senedi yatırımları, ikinci bir ev (yazlık, kiraya verdiğiniz ev) gibi varlıklar Box 3’e dahildir. Box 3’te vergi, bu varlıkların yıl başındaki değerine göre hesaplanır. Belli bir tutara kadar olan varlık muaf tutulur (2024 için kişi başı €57.000 muafiyet vardır ). Bu tutarı aşan kısım üzerinden devlet belirli bir varsayılan getiri hesaplar ve bunun %32 civarında (2023-2024 için) vergilendirir. Fiili olarak, eski sistemde kabaca varlıkların %1 civarı vergiye denk geliyordu. Örneğin, tek başınıza €100.000 tasarrufunuz varsa, €57.000 muafiyeti düşülür, kalan €43.000 üzerinden vergi hesaplanır. Bu da yaklaşık €43.000 * 0.32 * 0.30 gibi bir formülle (karma bir hesaplama) yaklaşık €400-500 vergi demektir. Önemli: Box 3, gelirinize değil servetinize baktığı için, örneğin bankadaki paranızdan faiz alamasanız bile vergi çıkabilir. 2023’ten itibaren Hollanda, Box 3 vergilendirmesinde reforma gitmektedir; artık varlıklarınız nakit, yatırım ve borç türlerine ayrılarak daha gerçekçi bir vergi hesabı yapılmaya çalışılıyor. Yine de mantık olarak, yıl başındaki birikimleriniz üzerinden vergi ödüyorsunuz diyebiliriz .
%30 kuralına (30% ruling) tabi olanlar için bu sistemde önemli bir istisna/düzenleme vardır. %30 hükmü, yurt dışından Hollanda’ya çalışmaya gelen nitelikli elemanlara maaşlarının %30’unu vergiden muaf alabilme imkânı sağlayan bir uygulama. Eğer size bu 30% vergi avantajı uygulanıyorsa, vergi beyannamesinde “parțial yabancı mükellefiyet (partieel buitenlands belastingplicht)” seçeneğini tercih etme hakkınız doğar . Bu seçeneği işaretlediğinizde, Box 2 ve Box 3 açısından Hollanda’da kısmen vergi dışı kalırsınız:
• Box 2 için etki: %30 kuralı sahipleri “partieel buitenlandse belastingplichtige” statüsünü seçerse, Hollanda’da ikamet ediyor olsalar bile Box 2 gelirleri bakımından yabancı mukim sayılırlar . Bu, eğer Hollanda dışında bir şirkette (örneğin Türkiye’de) %5’ten fazla hisseniz varsa, bu hisselerden elde ettiğiniz kazançları Hollanda vergisine tabi tutmazlar anlamına gelir. (Türkiye o geliri vergilendiriyorsa, sadece Türkiye’ye verirsiniz.) Hollanda içinde %5 üzerinde hisseniz varsa onun vergisi yine doğar; “sınırlı Box 2 vergisi” deniyor – yani Hollanda kaynaklı önemli paylar vergilenir, yabancı kaynaklılar vergilenmez .
• Box 3 için etki: %30 rulinge tabi biri bu seçeneği seçerse, dünya genelindeki birikim ve yatırımlarını Hollanda’ya bildirmek zorunda kalmaz, çünkü Box 3 açısından artık Hollanda’da vergi mükellefi sayılmaz . Sadece Hollanda’daki varlıklar (örneğin Hollanda’da bir yazlık ev veya Hollanda’da bulunan banka hesapları gibi) vergilendirilebilir. Bunun pratik sonucu, Türkiye’deki banka paranız, eviniz veya yatırımlarınız varsa bunları Hollanda beyanınızda hiç göstermeyebilirsiniz demektir. (Ayrıca bu durumda Hollanda’daki mevduat faizlerinden kesilen stopaj vergisi varsa iadesini isteme hakkınız da kalkar, çünkü o da yabancı sayıldığınız için mahsuplaşmaz .) Kısaca: %30 kuralı ile gelen biri, bu avantajdan yararlanırken yabancı ülke varlıkları için Hollanda’da Box 3 vergi ödemez .
Örnek: 30% ruling ile Türkiye’den Hollanda’ya gelmiş ve burada çalışan bir mühendissiniz. Türkiye’de 500.000 TL (yaklaşık 17.000 €) birikiminiz ve İstanbul’da bir eviniz var. Eğer partiële buitenlandse belastingplicht seçeneğini kullanırsanız, Hollanda vergi beyanınızda bu birikimi ve evi hiç belirtmezsiniz, dolayısıyla bunlar için Box 3 vergisi ödemezsiniz. Ancak bu seçeneği kullanmazsanız (kullanmak zorunlu değil, tercihe bağlı), o zaman Hollanda’da yaşayan herkes gibi dünya genelindeki varlıklarınızı bildirip toplam servet üzerinden verginizi ödersiniz. Tabii 17.000 € gibi bir meblağ muafiyetin altında kaldığı için vergi çıkmayabilir ama bildirme yükümlülüğünüz olurdu. %30 opsiyonunda bu yükümlülük de kalkıyor.
Önemli nokta: %30 kuralının bu kısmi vergi mükellefiyeti avantajı otomatik değildir, her yıl beyanname sırasında tercih edilmelidir . Durumunuza göre bir yıl seçip bir yıl vazgeçebilirsiniz, ancak genelde yabancı varlığı çok olanlar hep yararlanır, olmayanlar ise önemsemeyebilir.
Birçok kişi hobisinden ufak tefek gelir elde edebilir – örneğin el işi ürünler yapıp satmak, arada sırada pasta yapıp ücret almak veya amatör fotoğrafçılıktan kazanç sağlamak gibi. Peki bunları vergiye tabi gelir olarak bildirmek gerekir mi? Cevap, işin boyutuna ve niyetine göre değişir.
Hollanda vergi sistemi, her para kazanan aktiviteyi otomatik olarak vergi kapsamına almaz. Öncelikle bir faaliyetin vergiye tabi bir gelir kaynağı (bron van inkomen) sayılması için bazı kriterler var :
• Ekonomik faaliyet olmalı: Yaptığınız iş kişisel hobi veya aile ortamı sınırlarını aşan, dış dünyaya yönelik bir faaliyet olmalı . Yani sadece kendi ailenize pasta yapıp masraflarını karşılıyorsanız bu ekonomik bir faaliyet sayılmaz. Ama internetten tanımadığınız kişilere satıyorsanız, ekonomik faaliyete girer.
• Düzenli kazanç beklentisi olmalı: Faaliyetten makul ölçüde kâr elde etmeyi bekliyor olmanız gerekiyor . Eğer yaptığınız işten sürekli zarar edeceğiniz açık ise (masraflar kazançtan yüksek kalıyorsa) vergi açısından bu “kazanç getirici bir kaynak” sayılmayabilir. Hobi genelde kâr amacı gütmez; gelir olsa da masraflar çıkınca elde net kazanç kalmayabilir.
• Kâr elde etme niyetiniz olmalı: Gerçekten kar elde etmeyi hedefliyorsanız, bu da dikkate alınır (yalnız bu niyet, yukarıdaki fiili kazanç beklentisi kadar ağır basmaz) .
Eğer bu kriterlere uyuyorsa, artık bu faaliyet hobi sınırından çıkıp gelir vergisine tabi bir uğraş olmuş demektir. Buna rağmen küçük çaplı ise genelde “diğer kazançlar” (resultaat uit overig werk) olarak beyan edilir; büyük çaplı ve sürekli ise işletme geliri olarak değerlendirilip işletme açma (KVK kaydı vb.) gerektirebilir.
Basitçe şöyle düşünebilirsiniz: Hobi olarak yaptığınız iş süreklilik arz etmiyorsa, kazanç sistemli değilse ve ciddi bir kar amacı gütmüyorsa, elde ettiğiniz gelir için vergi ödemeniz gerekmez. Hobi veya aile içi uğraşlar bir gelir kaynağı oluşturmaz ve bu tür gelirler beyan edilmez . Bu durumda, tabii masraflarınızı da vergiye karşı gider gösteremezsiniz – hobi olarak kalır. Ancak hobi gittikçe büyüyor ve ciddi miktarda ek gelir getirmeye başlıyorsa, vergi dairesi bunu artık vergilendirilebilir gelir sayabilir.
Örnek 1 (Hobi sayılan durum): Türkiye’den getirdiğiniz baharat karışımlarını hobi olarak Hollanda’da çevrenize satıyorsunuz diyelim. Yıl boyunca toplam 300 € gelir elde ettiniz ve belki 250 € masraf yaptınız. Bu durumda net kazanç çok düşük ve süreklilik de yok, muhtemelen bunu beyan etmenize gerek yok. Vergi dairesi için bu bir hobi geliri olarak kalır.
Örnek 2 (Gelir sayılan durum): Evde hobi olarak yaptığınız takıları önce arkadaşlarınıza sattınız, sonra Instagram üzerinden sipariş almaya başladınız ve yılda 5.000 € kazanç elde eder oldunuz. Artık bu düzenli bir gelir kapısı haline geldiği için, vergi beyanınızda bunu bildirmeniz gerekir. Büyük ihtimalle bir işletme kaydı olmasa bile, “overige inkomsten” (diğer gelirler) olarak Box 1 altında beyan edebilirsiniz. Bu durumda, takıları yaparken aldığınız malzeme maliyetleri gibi giderleri düşüp sadece net karı vergilendirirsiniz.
Sonuç: Eğer emin olamıyorsanız, küçük de olsa bir geliri beyan edip etmemekte tereddüt ediyorsanız, beyan etmenin bir zararı yoktur – gerekirse vergi dairesi bunun hobi kapsamında olduğunu değerlendirip vergilendirmeyecektir. Ama beyan etmezseniz ve vergi dairesi bunu gelir olarak görürse ceza söz konusu olabilir. Genel kural: Hobi amaçlı, kâr amacı gütmeyen ve düşük seviyedeki kazançlar vergiye tabi değil . Ancak hobi, iş koluna dönerse vergisini ödemek gerekir. Şüphe halinde bir danışmana sorabilir veya doğrudan vergi dairesinden bilgi alabilirsiniz.
Evet, Hollanda’da tam mükellef (ikamet eden) olarak kabul edilen herkes, dünya genelindeki varlıklarını beyan etmek zorundadır . Buna Türkiye’deki banka hesaplarınızda bulunan mevduatlar da dahildir. Yani Hollanda vergi beyannamesini doldururken, 1 Ocak itibarıyla Türkiye’deki banka hesaplarınızda bulunan paranın Euro karşılığını hesaplayıp Box 3 (sparen en beleggen) bölümünde bildirmelisiniz .
Hollanda vergi sistemi, Box 3 kapsamında tüm banka ve tasarruf hesaplarının toplam değerini sorar; bu sorgu ülke ayrımı yapmaz. Resmî Belastingdienst kaynağı da açıkça belirtir: “Hesaplarınız Hollanda dışında ise 1 Ocak itibariyle toplam değerlerini Euro’ya çevirip bildirmeniz gerekir” . Dolayısıyla, Türkiye’de TL, USD veya başka para biriminde paranız varsa, bunları her yılın 1 Ocak kurundan Avro’ya çevirerek beyan etmelisiniz. Örneğin 1 Ocak 2025’te Türkiye’deki hesabınızda 100.000 TL varsa ve o günün döviz kuru yaklaşık €1 = 30 TL ise, bu yaklaşık €3.333 olarak Box 3’e eklenmelidir.
Peki bu bildirimin sonucu ne olacak? Hollanda, belirli bir tutarın üzerindeki toplam varlıklar için vergi alıyor demiştik (2024 için kişi başı €57.000’a kadar vergiden muaf) . Eğer Hollanda ve Türkiye’deki (ve diğer olası ülkelerdeki) tüm nakit varlıklarınızın toplamı bu muafiyet sınırını aşmıyorsa, teknik olarak vergi hesaplanmaz ama yine de doğru beyan etmiş olmanız gerekir. Toplam varlığınız muafiyeti aşıyorsa aşan kısım üzerinden cüzi de olsa bir vergi çıkar. Türkiye’deki hesaplarınızda yüksek miktarda mevduatınız varsa, Hollanda’da vergiye tabi olacağını unutmayın. (Örneğin bekâr biri olarak Türkiye’de €100.000 karşılığı para tutuyorsanız, bunun €57.000’ı muaf, kalan €43.000 için yıllık birkaç yüz Euro vergi ödersiniz.)
Önemli bir detay: Türkiye’deki banka hesaplarınızdan elde ettiğiniz faiz geliri varsa, bunu Hollanda ayrıca gelir olarak vergilendirmez. Çünkü Hollanda, faiz gelirini değil toplam mevduatın kendisini vergilendiriyor (Box 3 sistemi). Yani Türkiye’de bankada 100.000 TL’niz var ve faiz aldınız diyelim, Hollanda’ya sadece o 100.000 TL’nin değerini bildirirsiniz; faiz geliri ayrıca beyan edilmez, dolayısıyla çifte vergilendirme olmaz. Türkiye zaten faizden stopaj kesmiştir, Hollanda ise sizden ayrıca varlık vergisi alıyor.
Türkiye ile bilgi paylaşımı: Günümüzde uluslararası banka bilgileri paylaşım anlaşmaları (CRS – Common Reporting Standard) kapsamında, yabancı finansal kuruluşlar hesap bilgilerinizi Hollanda ile paylaşmaktadır . Yani Hollanda vergi dairesi, Türkiye’de adınıza kayıtlı hesapları ve tutarlarını otomatik olarak da görebilir. Bu nedenle, herhangi bir şekilde “Türkiye’deki parayı gizleyeyim” gibi bir düşünce çok risklidir. Hem kural olarak bildirmek zorunda olduğunuz için, hem de otomatik olarak tespit edilebileceği için Türkiye’deki tüm banka hesaplarınızı beyan edin.
İstisna: Eğer %30 rulinge tabi olup “kısmi yabancı mükellefiyet” statüsünü seçtiyseniz, bu durumda Türkiye’deki banka paranızı Hollanda’da bildirmenize gerek kalmaz (çünkü Box 3 muafiyeti vardır, bkz. Soru 5). Onun dışında, Hollanda’da tam ikametgâh sahibi herkes için kural aynıdır.
M-form (göç yılı beyannamesi) doldururken, Türkiye’de elde ettiğiniz gelirleri Euro cinsinden beyan etmelisiniz. Hollanda vergi dairesi, tüm beyanın Avro para birimiyle yapılmasını şart koşar. Bu yüzden Türkiye’de TL olarak kazandığınız maaş, kira geliri, faiz vb. ne varsa, bunları ilgili dönemin döviz kuruna göre Euro’ya çevirerek yazmanız gerekir .
Hangi kur değerini kullanmalı? Belastingdienst, genellikle yılın ortalama kurunu veya gelirin elde edildiği günün kurunu esas almanıza izin verir. Örneğin, Türkiye’de Ocak-Haziran 2024 döneminde toplam 180.000 TL maaş aldınız. Bunu M-formda beyan ederken, ya her ayın kurundan ayrı ayrı hesaplayıp toplayabilir ya da o dönemin ortalama kurunu kullanabilirsiniz. Hollanda vergi dairesi bu konuda makul bir esneklik gösterir; önemli olan tutumlu ve doğru bir çeviri yapmanız. Hatta DNB (Hollanda Merkez Bankası) yıllık ortalama kurlarını yayınlar, onu referans alabilirsiniz. Örneğin 2024 yılı için ortalama €1 = 30 TL ise, 180.000 TL geliri yaklaşık €6.000 olarak beyan edersiniz.
M-formun açıklama kılavuzlarında genellikle “yabancı gelirleri Euro’ya çevirin” yönlendirmesi vardır. Eğer TL’de dalgalanma çok olduysa yıl içinde, daha ayrıntılı hesap da yapabilirsiniz. Vergi dairesi, iyi niyetli bir şekilde makul kurdan çevirdiğiniz sürece bunu kabul edecektir. Yanlış para biriminde asla yazmayın – yani TL olarak rakam girmek büyük bir hata olur, çünkü sistem onu Euro olarak algılar ve yanlış hesap yapar. Mutlaka Euro’ya çevirip öyle girin.
Örnek: 2023’te Türkiye’de 50.000 TL kira geliri elde ettiniz ve Eylül 2023’te Hollanda’ya taşındınız. 2023 için M-form doldururken, Türkiye’deki Ocak-Ağustos dönemi kira gelirinizi örneğin €1=20 TL ortalama kurdan €2.500 olarak beyan edersiniz. Ayrıca bu gelirin Türkiye’de vergisini ödediyseniz (GV stopaj vb.), bunu da “yurtdışında vergilendirilen gelir” kısmında belirtebilirsiniz ki çifte vergilendirme önleme anlaşması kapsamında Hollanda o gelire tekrar vergi uygulamasın. Genelde M-form süreçlerinde bu ayrıntılar da sorulur.
Özetle, M-beyanname dâhil tüm Hollanda vergi beyanlarında para birimi Euro’dur. Türkiye’de kazandığınız tutarları o yılın kuruyla Euro’ya çevirerek girin. Dilerseniz Belastingdienst’in sağladığı resmi döviz çevirim aracını veya oranlarını kullanabilirsiniz. Bu şekilde beyan ettiğinizde sorun yaşamazsınız.
Evet. Hollanda, ikamet eden bireylerin dünya çapındaki malvarlıklarını vergi kapsamına alır. Türkiye’de sahip olduğunuz gayrimenkul, araç, yatırım, altın vb. varlıklar da bu kapsamda değerlendirilebilir ve Hollanda vergi beyannamesinde bildirilmeleri gerekebilir .
Burada “malvarlığı” derken özellikle maddi değeri yüksek ve yatırım amaçlı varlıklardan bahsediyoruz. Örneğin Türkiye’de bir eviniz, arsanız, kiraya verdiğiniz bir gayrimenkulünüz varsa veya yüklü miktarda yatırım amaçlı altın/borsa portföyünüz varsa, bunlar Box 3 (sparen en beleggen) içinde “yurtdışındaki varlıklar” olarak beyan edilmelidir. Box 3 için zaten “sahip olduğunuz tüm varlıkların toplam değeri” sorulur ve bunun içinde yurtdışı-yurtiçi ayrımı yoktur . Yani Türkiye’deki evinizin 1 Ocak itibarıyla piyasa değeri örneğin €100.000 ise, bunu ikinci ev (tweede woning) olarak Box 3’te bildirmeniz gerekir. Türkiye’de borsaya yatırım yaptıysanız (hisse senedi, fon vs.), yıl başındaki portföy değerinizi Euro’ya çevirip beyan etmelisiniz.
Çifte vergilendirme açısından: Türkiye’deki malvarlıklarından elde edilen gelirler (mesela kira geliri) Türkiye’de vergilendiyse, Hollanda vergi anlaşması gereği bu gelir üzerinden tekrar gelir vergisi almayabilir. Ancak malvarlığının kendisi (servet olarak) Hollanda’da Box 3’e dahil edilir ve servet vergisine tabi tutulur. Türkiye’nin genel bir servet vergisi olmadığı için, bu genelde bir çifte vergilendirme oluşturmaz. Örneğin Türkiye’deki evinizi kiraya veriyorsanız, Türkiye’de gelir vergisi ödersiniz; Hollanda’da ise o evin kira gelirini değil, evin değerini Box 3 serveti olarak beyan edersiniz. Bu ikisi farklı vergi türleri olduğu için, ayrı ayrı yürür (Hollanda böylece belli oranda vergi almış olur varlıktan). Yine de Hollanda çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları kapsamında bazen Box 3’te yabancı gayrimenkulü muaf tutabiliyor – bu ince bir mevzu, genelde çok yüksek değerli gayrimenkuller ve vergi kredisi mekanizmalarıyla ilgili. Basitçe söylemek gerekirse, Türkiye’deki evinizi, arabanızı vs Hollanda’da bildirin, sistem gerekiyorsa vergisini hesaplar, gerekirse anlaşma gereği muaf tutar.
Bildirmemenin riski: Yurt dışındaki malvarlıklarını bilerek beyan etmeyenlere, ileride tespit edilirse ağır cezalar gelebilir (vergi kaçırma kapsamına girer). Özellikle banka hesapları gibi finansal bilgiler otomatik paylaşılıyor dedik; gayrimenkul gibi varlıklar da tapu kayıtlarından veya başka yollardan ortaya çıkabilir. Bu yüzden yasal olarak ikametiniz Hollanda ise, Türkiye’deki mallarınızı gizlemeyin, beyan edin. Yanlış veya eksik beyan sonrasında kendiniz fark ederseniz düzeltme yapabilirsiniz. Vergi dairesi son 5 yıla kadarki beyanlarınızı değiştirmenize izin veriyor (cezasız) . Yeter ki iyi niyetle bildirin.
30% ruling istisnası: Soru 5’te bahsettiğimiz gibi, eğer %30 vergi avantajınız varsa ve partiële buitenlandse belastingplicht seçeneğini kullanıyorsanız, Türkiye’deki malvarlıklarınızı Hollanda’da hiç beyan etmeyebilirsiniz. Çünkü bu statüde Box 2 ve Box 3 varlıkları kapsam dışı kalıyor . Bu, bu kuraldan yararlanan sınırlı sayıdaki expat için geçerli bir istisnadır. Onun dışında, Hollanda mukimi herkes Türkiye’deki evini, arsasını, yatırımlarını bildirmelidir.
Örnek: Türkiye’de bir yazlık eviniz ve bir de arsanız var diyelim. Yazlık evinizin 2024 başı itibarıyla değeri €80.000, arsanızın değeri €20.000 olsun. Hollanda’da bekarsanız toplam €100.000 varlığınız var demektir. Box 3’te muaf tutar €57.000, vergilenebilir kısım €43.000 çıkacaktır. Bu €43.000 üzerinden o yıl birkaç yüz Euro vergi ödeyebilirsiniz. Eğer eşinizle birlikteyseniz muafiyet €114.000 olduğu için vergi bile çıkmayabilir. Ama bildirim yapmazsanız, ileride bu malvarlıkları tespit edilirse hem geriye dönük vergi hem ceza ödemek zorunda kalırsınız.
Kısaca, Türkiye’deki malvarlıklarınızı beyan edin. Bu, hem yasal zorunluluktur , hem de ileride sorun yaşamamanız için en doğrusudur. Değerleri Euro’ya çevirmeyi unutmayın (gayrimenkul için Türkiye’deki piyasa değeri veya emlak vergi değeri baz alınabilir). Eğer malvarlığınız çok yüksekse ve Hollanda’da ciddi Box 3 vergisine tabi oluyorsa, vergi planlaması için bir danışmana görünmenizde de fayda var.
Vergi beyannamesini doldururken istemeden bir hata yapmak herkesin başına gelebilir. Önemli olan, hatayı fark ettiğiniz anda düzeltmek ve bilerek yanlış bilgi vermemektir. Hollanda vergi sistemi, düzeltme yapma konusunda oldukça esnek ve makul davranır.
Eğer hata yaparsam düzeltebilir miyim? Evet, eğer gönderdiğiniz beyannamede bir yanlışlık veya eksik olduğunu sonradan fark ederseniz, bunu 5 yıl içinde kolayca düzeltebilirsiniz . Beyannamenizi gönderdikten sonra, Mijn Belastingdienst üzerinden ilgili yıla ait beyannameyi tekrar açıp gerekli değişikliği yapabilir, yeniden gönderebilirsiniz . Vergi dairesi her zaman en son gönderdiğiniz versiyonu esas alacaktır. Bu süreç, sanki yeni baştan o yılın beyanını veriyormuşsunuz gibi işler ancak sistem sadece değişen kısımları günceller. Örneğin 2022 beyannamenizde bir banka hesabını unutmuş olduğunuzu 2024 yılında fark ettiniz; 2022’yi tekrar açıp o hesabı ekleyip tekrar yollarsınız, Belastingdienst yeni duruma göre vergiyi hesaplar ve size yeni bir sonuç gönderir. Bu düzeltme için genellikle ceza uygulanmaz, yeter ki siz kendiniz gönüllü olarak düzeltmiş olun. Not: Beyanınızı Mart-Nisan döneminde yapıp gönderdikten hemen sonra bir hata fark ederseniz, 1 Mayıs’a kadar değiştirmekten çekinmeyin. O tarihten önce yeni versiyon gönderirseniz, sanki ilk halini göndermemiş gibi işlem görür.
Hatanın türü önemli: Eğer yaptığınız yanlışlık basit bir hesap veya unutma hatası ise (örneğin bir kesintiyi yanlış yerde göstermek, küçük bir geliri atlamak gibi), vergi dairesi bunu genelde kasıtsız bir yanlış olarak değerlendirir. Bu durumda muhtemelen tek yapmanız gereken düzeltme vermektir ve ek bir ceza söz konusu olmaz. Ancak bu yanlışlık yüzünden ödenmesi gerekenden az vergi ödediyseniz, vergi dairesi size bir ek tahakkuk (navorderingsaanslag) göndererek eksik miktarı talep edebilir. Bu ek tahakkukta, eksik vergiye ek olarak bir miktar gecikme faizi (belastingrente) uygulanabilir (her yıl belirlenen oranda, kabaca %4 civarı yıllık faiz). Yani 2022’de 1.000 € eksik vergi ödendi, bunu 2024’te düzelttiniz; iki yıllık faizle belki ~1.080 € olarak ödemeniz istenir. Faiz, ceza değildir; devletin alacağının geç ödenmesinden kaynaklı bir farktır.
Hatanın kasıtlı olması: Eğer beyanınızda yaptığınız yanlışlık vergi kaçırma amaçlı kasıtlı bir girişim olarak görülürse, o zaman durum ciddi boyuta ulaşır. Vergi dairesi bilerek yanlış beyanda bulunanlara vergrijpboete (usulsüzlük cezası) kesebilir . Bu ceza, eksik beyan edilen verginin belli bir yüzdesi olarak uygulanır (genelde %50; ağır durumlarda %100 veya Box 3 gizlemelerinde %300’e kadar) . Kasıtlı durumda ayrıca adli süreç riski de vardır, ancak bu çok büyük vergi kaçakçılıklarında devreye girer. Örneğin, bilerek yurtdışı hesaplarınızı sakladığınız ortaya çıkarsa, son 12 yıl için geriye dönük vergiler ve bunların cezaları istenebilir . Bu yüzden, asla bile bile yanlış beyanda bulunmamak gerekir.
Vergi dairesi hatamı bulursa ne olur? Diyelim ki siz fark etmediniz veya düzeltmediniz ama vergi dairesi bir tutarsızlık yakaladı. Bu durumda genelde önce size sorular sorabilirler (mevcut vergi beyannameniz incelenirken bir “bilgi talebi” mektubu alabilirsiniz). Cevabınıza göre ya kendiniz düzeltirsiniz ya da onlar bir düzeltme yapar. Vergi dairesi tespit ettiğinde ve eksik vergi söz konusuysa, bir düzeltme tahakkuku gönderir. Eğer bunun basit bir hata olduğuna inanırlarsa genelde sadece faiz eklerler, ceza yazmazlar (“automatische verzuimboete” denilen ceza artık ilk hatalarda otomatik uygulanmıyor, insani değerlendirme yapılıyor). Ancak eğer daha önce uyarı almışsanız veya bariz bir geliri gizlemiş görünüyorsanız, o zaman %50 vergrijpboete gibi cezalar gelebilir.
Kısaca: Vergi beyannamesinde yanlışlık yaparsanız düzeltebilirsiniz – mümkün olan en kısa sürede düzeltmek en iyisidir . Düzeltirseniz genelde sorun kalmaz, belki biraz faiz ödersiniz. Yanlışlık yapıp bırakmak risklidir; ortaya çıkarsa ek vergi ve belki ceza ödersiniz. Önemli olan, hataların kasıtlı olmadığından emin olmak ve şeffaf davranmaktır. Tereddüt ettiğiniz bir konu varsa beyannameyi göndermeden önce uzmana danışmak da olası hatayı baştan önler.
Unutmayın, vergi dairesi de insanların hata yapabileceğini öngörüyor ve buna göre esnek davranıyor. Hatta gönderdiğiniz beyannameyi takiben size bir ön değerlendirme mektubu gelebilir; orada tutarsızlık görürlerse uyarabilirler. Siz de her zaman sonradan “pişmanlık indirimi” kapsamında kendiniz yanlış beyanı düzeltirseniz cezalardan kurtulabilirsiniz . Yeter ki iyi niyetli olun ve düzeltmekten çekinmeyin.
Evet, hisse senedi, kripto para, yatırım fonu, tahvil gibi yatırım varlıklarınız da Hollanda’da beyan edilmelidir. Bu tür varlıklar, bir önceki sorularda bahsettiğimiz Box 3 (sparen en beleggen) kategorisine girer, yani tasarruf ve yatırımların vergilendirilmesi bölümüne. Hollanda vergi dairesi, yıl sonunda sahip olduğunuz bu varlıkların toplam değerine bakarak servet vergisi hesaplar.
Hisse senetleri: Eğer bireysel olarak hisse senedi yatırımları yapıyorsanız (Borsa İstanbul, NYSE veya Amsterdam Borsası fark etmez), yıl sonu (1 Ocak) itibarıyla sahip olduğunuz hisselerin piyasa değerini Euro olarak hesaplayıp beyan etmelisiniz . Örneğin, çeşitli şirketlerde toplam değeri €10.000 olan hisseleriniz varsa, bunları Box 3’e €10.000 olarak dahil edeceksiniz. Genellikle Hollanda bankaları veya brokerları yıl sonunda “jaaroverzicht” dedikleri bir rapor sunar; bu raporda 31 Aralık itibarıyla portföyünüzün değeri yazar, onu referans alabilirsiniz. Yabancı broker kullanıyorsanız (Interactive Brokers, Borsa İstanbul vb.), kendiniz piyasa fiyatlarından hesaplayabilirsiniz. Beyan sırasında bunları ayrı ayrı girmenize gerek yok; toplam yatırım portföyü değerinizi yazabilirsiniz. (İsterseniz alt kalemlerde “aandelen” kısmına hisse, “obligaties” kısmına tahvil vs. ayırabilirsiniz, ancak sistem genelde toplamı soruyor.)
Eğer sahip olduğunuz hisse senetleri bir şirkette %5’ten fazla pay anlamına geliyorsa, o kısmı Box 2’ye girer demiştik. Yani borsada halka açık büyük şirketlerden aldığınız hisseler genelde %5’in çok altında olacaktır, dolayısıyla çoğu bireysel yatırımcı için tüm hisseler Box 3’e dahildir.
Kriptopara: Evet, kripto paralar da açıkça beyan edilmelidir ve son yıllarda Belastingdienst bunu özellikle vurgulamaktadır. Resmi açıklamaya göre “Bitcoin ve diğer dijital paralarınızı 1 Ocak itibarıyla gerçek değerleriyle beyan etmelisiniz” . Kripto varlıklarınızı kullanmakta olduğunuz borsa veya cüzdan platformunun kuru üzerinden Euro’ya çevirerek hesaplayın . Örneğin 1 Ocak 2025’te 0.5 BTC ve 10 ETH sahibiyseniz ve o tarihte 0.5 BTC = €12.000, 10 ETH = €15.000 ise toplam €27.000 olarak Box 3’e koymalısınız. Birçok kripto borsası yıl başı itibariyle hesap özeti veriyor; oradan bakabilirsiniz. Kendi cüzdanınızdaysa o günkü fiyatı coinmarketcap gibi bir kaynaktan alıp çevirirsiniz. Belastingdienst, kripto için belirli bir borsa fiyatını şart koşmuyor, “kullandığınız platformun kuru geçerlidir” diyor . Yani Binance kullanıyorsanız Binance’in 1 Ocak’taki fiyatını esas alabilirsiniz.
Kripto beyanı da hisseler gibi, yatırım varlığı olarak tek kalemde toplanabilir. Yeni vergi sisteminde belki kriptoyu ayrıca sorabilirler ama şimdilik “overige bezittingen” (diğer varlıklar) başlığı altında belirtilmesi yeterli. Önemli olan değerin doğru hesaplanması.
Nasıl beyan edilecek? Beyanname formunda, “Box 3 – Bezittingen (varlıklar)” kısmına geldiğinizde alt kategoriler göreceksiniz: Banka hesapları, hisseler/obligaties, ikinci ev, diğer varlıklar vs. Hisseleriniz için “aandelen/obligaties” kısmına toplam tutarı, kripto için genellikle “overige bezittingen” (diğer varlıklar) kısmına toplam tutarı girmeniz uygun olur. Bazı durumlarda sistem kriptoyu ayrı sorabiliyor; eğer öyleyse oraya da yazabilirsiniz.
Hisse senedi ve kripto gelirleri vergisi: Önemli bir nokta, Hollanda’da bireysel yatırımların değer artışı veya karı direkt vergilendirilmez. Yani hisseden kar etseniz de, kriptonuz değerlense de, bunu gelir olarak beyan etmiyorsunuz. Sadece yıl sonundaki toplam değer üzerinden servet vergisi hesaplanıyor. Bu nedenle, yıl içinde sattığınız hisselerin kârını beyan etmeniz gerekmiyor (Hollanda bunu takip etmiyor). Ancak bu avantajın dengesi, varlığın değeri düşünce de vergide hemen azalma olmamasıdır – 1 Ocak’taki değer esas alındığı için, örneğin kripto Ocak’ta yüksek iken sonra düşerse, siz yüksek değeri üzerinden vergi ödemiş olursunuz. Tersi de mümkün tabii.
Örnek: 1 Ocak 2024’te elinizde €5.000 değerinde çeşitli coin vardı. 2024 içinde kripto piyasası düştü ve 31 Aralık’ta değeri €2.000’e indi. 2024 yılı için (beyanı 2025’te yapılacak) siz 1 Ocak 2024 değeri olan €5.000’i beyan ettiniz ve belki bunun için €0 vergi (muafiyet altı olduğu için) veya çok az vergi çıktı. 2025 yılında ise 1 Ocak 2025 değeri €2.000’i beyan edeceksiniz. Yani vergi sistemi sizin fiili kazancınızla değil servetinizle ilgilendiğinden, bu iniş çıkışları direkt yansıtmaz, yıllık anlık fotoğrafa göre yürür.
Sonuç olarak, hisse senedi, kripto ve benzeri tüm yatırım varlıklarınızı bildirmelisiniz. Beyan etme şekli genelde toplam değer yazmak şeklindedir. Bu, yasal bir yükümlülük olmanın yanı sıra ileride sorun yaşamamanız için de önemlidir. Vergi dairesi artık kripto hesap bilgilerini de (belli limitler üstünde) borsalardan talep edebiliyor, bu konuda uluslararası iş birlikleri artıyor. Dolayısıyla bu varlıkları gizlemeye çalışmak büyük risk taşır. Doğru beyan ettiğiniz sürece çoğu durumda bu varlıklardan dolayı ödeyeceğiniz vergi oldukça makul bir seviyede kalacaktır (hatta muafiyet nedeniyle sıfır bile olabilir).
Not: Eğer profesyonel olarak günlük al-sat yapıyor ve bu işten ciddi gelir elde ediyorsanız, vergi dairesi bunu hobi değil ticari faaliyet sayabilir. Çok istisnai bir durumdur (örneğin kripto trade’iyle geçimini sağlayanlar gibi). O zaman farklı vergisel yükümlülükler doğabilir (Box 1’e kayabilir). Fakat çoğu yatırımcı için bunlar geçerli değil; dolayısıyla hisselerinizi, kriptolarınızı güzelce Box 3’te bildirip yükümlülüğünüzü yerine getirmiş olursunuz.
Hollanda’da vergi beyanı, ilk bakışta göz korkutucu olsa da, kuralları anladıkça ve zamanında hareket ettikçe sorunsuz ilerleyen bir süreçtir. Bu rehberde değindiğimiz gibi, önemli olan doğru ve eksiksiz bilgiyle beyannameyi doldurmak, zamanı geçirmemek ve gerektiğinde uzman yardımı almaktan çekinmemektir. Resmi kaynaklar (Belastingdienst, Rijksoverheid gibi) her zaman en güncel bilgileri sunar; tereddütte kaldığınızda bu kaynaklara başvurabilir veya vergi dairesini arayarak bilgi alabilirsiniz. Unutmayın, vergi beyanı hem bir yükümlülük hem de bazen haktır – fazla ödediğiniz vergileri geri almanın yolu da beyanname vermekten geçer.
Umarız bu kapsamlı açıklamalar, Hollanda’daki vergi beyanı yolculuğunuzda size ışık tutar. Yeni hayatınızda başarılar ve bol şans diliyoruz!
Kaynaklar: Belastingdienst ve Hollanda hükümeti ilgili sitelerindeki yönergeler ve bilgilerden derlenmiştir. Örneğin, Belastingdienst’in resmi açıklamalarına göre yabancı banka hesaplarının 1 Ocak değeri Euro’ya çevrilerek beyan edilmesi gerektiği net olarak belirtilmiştir . Aynı şekilde, vergi beyanına davet mektubu alanların beyanname vermesinin zorunlu olduğu, almayanların ise belirli bir tutarı aşan borç durumunda beyan yapması gerektiği hükümetçe ifade edilir . Bu rehberde yer alan her bilgi, güncel resmi kaynaklarla uyumlu olmasına özen gösterilerek hazırlanmıştır. Eğer özel durumlarınız varsa, birebir danışmanlık almanız önerilir.
© Rehberim.nl
Türkçe
